MUHASEBAT KONTROLÖRLERİNİN TARİHÇESİ

Maliye Bakanlığı merkez teşkilatı denetim birimlerinin en eskilerinden olan Muhasebat Kontrolörlüğü, 29/05/1936 tarih ve 2996 sayılı Maliye Vekaleti Teşkilatı ve Vazifeleri Hakkındaki Kanuna ekli cetvelde yer alan Muhasebat Umum Müdürlüğü merkez kadroları içerisindeki, 7 nci dereceli ve 55 lira maaşlı 2 adet Muhasebe Kontrolörü kadrosunun ihdası ile kurulmuştur. İlk Muhasebe Kontrolörü 1944 tarihinde atanmıştır. Her ne kadar anılan cetvelde Muhasebe Kontrolöründen bahsedilmekte ise de, mesleğe ilk giren Üstadlarla yapılan görüşmelerde Muhasebe Kontrolörü unvanının hiçbir zaman kullanılmadığı; gerek yazışmalarda gerekse mühür, kimlik gibi belgelerde sürekli olarak Muhasebat Kontrolörü unvanının kullanıldığı belirlenmiştir.

2996 sayılı Kanunun Muhasebat Umum Müdürlüğünün görevlerini belirleyen 9 uncu maddesinde, “Merkezde ve icabeden yerlerde malsandıklarıyla müeesesat hesaplarını tetkik ve murakabe vazifesi ile mükellef olan Muhasebe Kontrolörleri ..............” denilmek suretiyle Kontrolörlerin görevleri genel olarak belirtilmiş ve 24.03.1950 tarih ve 5655 sayılı Kanunla değiştirilen bu maddede Muhasebe Kontrolörleriyle ilgili hüküm aynen muhafaza edilmiştir.

Ayrıca, 07/07/1936 tarih ve 2/4903 sayılı Maliye Vekaleti Teşkilatının Vazifelerini Gösterir Nizammnamenin değişik 29 uncu maddesinde, “Muhasebe Kontrolörleri Genel Müdürlüğün direktifi dairesinde, malsandıkları ile askeri ve mülki kurum saymanlıklarının sabit ve döner sermayeli idarelerin hesaplarını tetkik ve murakabe eder ve Bakanlıktan verilen mezuniyet üzerine her türlü takibatı yapar. Bunların mesai tarzı ve hesap tetkik noktasından, selahiyati Talimatname ile tayin olunur.” İfadesi yer almakta,

1938 yılında hazılanan Muhasebe Kontrolörlerinin Vazifelerini gösterir Talimatname de bu hususlara açıklık getirilmektedir.

Bu düzenlemeler çerçevesinde Kontrolörlük kadrosuna ilk olarak 02.05.1944 tarihinde Ahmet Nuri KADIOĞLU; yazılı ve sözlü giriş sınavı ile de 1948 yılında Besim Muzaffer GÜRCAN ile Niyazi ŞAHİN atanmışlardır. 1948 yılından itibaren düzenli olarak yapılan sınavlar sonucunda Muhasebat Kontrolörü ünvanını alanların sayısı 1969 da 10’a, 1977 yılı itibariyle bu ünvanı alan kişi sayısı 162’ye ulaşmıştır.

Daha sonra Muhasebat Kontrolörleri, 178 sayılı Maliye Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 ve 43 üncü maddeleri gereğince çıkarılan ve 7 Haziran 1989 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Muhasebat Kontrolörleri Görev ve Çalışma Yönetmeliğinde yer alan esaslar çerçevesinde teftiş, inceleme, soruşturma yapmakta ve Genel Müdürlükçe verilen diğer görevleri yerine getirmeye başlamışlardır.

02.11.2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 659 sayılı KHK ile hukuk ve adalet yok sayılarak Kontrolörlük Uzmanlığa dönüştürülmüştür. Bu durum 25.08.2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 83 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile tekrar eskiye döndürülmüştür.

Yapılan hata tam 10 yıl sonra düzeltilebilmiştir.Yapılan hatadan fayda beklenilmez ama bunu yapanların eline ne geçti acaba onu merak ediyoruz.

Nihayetinde 83 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile "Muhasebat Kontrolörlüğü" tekrar ihdas edilerek hak ve adalet yerini bulmuştur. Bu hatanın düzeltilmesinde emeği geçenlere Derneğimiz adına teşekkürlerimizi sunuyoruz.